تأثیر عمل اخلاقی بر سعادت اخروی از دیدگاه قطب الدین رازی

نقش عواملی چون تحصیل معرفت، تکمیل قوه نظری و قوه عملی، اتصال به عالم غیب و اعمال اخلاقی در کسب سعادت، از دیرباز مورد توجه فیلسوفان مسلمان بوده است. قطب الدین رازی نیز با تلقی خاصی که از قوای مختص نفس انسانی و سعادت انسان از جهت این قوا دارد، قوه نظری را مبدأ ادراک و قوه عملی را مبدأ فعل می‌داند و سعادت را از جهت برخورداری قوا از آن مورد توجه قرار می‌دهد. لذا وی اعمال اخلاقی را یکی از راه‌های کسب سعادت اخروی معرفی کرده است. اما از آنجا که سعادت و شقاوت انسان‌ها پس از مرگ به وضعیت نفس در دو مقام علم و عمل بستگی دارد، وی مراتب سعادتمندان و شقاوتمندان را از جهت این دو قوه در چهار گروه قرار می‌دهد. البته وی سعادت و شقاوت نفس را در مقام علم جاودانه دانسته و سعادت و شقاوت انسان در مقام عمل را ناپایدار و متزلزل می‌پندارد؛ لذا سعادت نفس از جهت قوه عملی وابسته به وضعیت نفس از جهت قوه نظری است.

کلید واژه‌ها: عقل عملی، فعل اخلاقی، اراده عقلانی، سعادت، سعادت اخروی